-
1 injuriae
[ınʹdʒʋ(ə)rıi:] pl от injuria -
2 injuriae
-
3 injuriae
pl від injuria -
4 injuria
injury; injustice, wrong, offense; insult, abuse; sexual assault -
5 injuria
injūrĭa, ae, f. [injurius], any thing that is done contrary to justice and equity, injury, wrong, violence:I.injuria ex eo dicta est, quod non jure fiat! omne enim, quod non jure fit, injuria fieri dicitur: hoc generaliter. Specialiter autem injuria dicitur contumelia. Interdum injuriae appellatione damnum culpa datum significatur: interdum iniquitatem injuriam dicimus, etc.,
Dig. 47, 10, 1:cum autem duobis modis, id est aut vi aut fraude, fiat injuria,
Cic. Off. 1, 13, 41:injuriae sunt, quae aut pulsatione corpus, aut convicio aures, aut aliqua turpitudine vitam cujuspiam violant,
Auct. Her. 4, 25, 35.Lit.:II. A. 1.tibi a me nulla orta est injuria,
Ter. Ad. 2, 1, 35:alienum est a sapiente non modo injuriam cui facere, verum etiam nocere,
Cic. Fin. 3, 21, 71:injuriam inferre,
id. Off. 1, 7, 24:injurias contumeliasque imponere,
id. Verr. 2, 4, 9, § 20:injuriam jacere et immittere in aliquem,
id. Par. 4, § 28:in populum Romanum,
Liv. 44, 1, 10:accipere ab aliquo,
Cic. Div. in Caecil. 18, 60:propulsare,
id. Rosc. Am. 50, 145:defendere,
Caes. B. C. 1, 7:condonare alicui,
id. B. G. 1, 20:persequi,
id. ib. 7, 38:ulcisci,
id. ib. 1, 12:injuriis onerare,
Ter. And. 5, 1, 8:per injuriam,
in an unjust manner, unjustly, Cic. Verr. 2, 3, 97, § 226.—The abl. injuriā is used adverb., unjustly, undeservedly, without cause:ne palma detur cuiquam artifici injuriā,
Plaut. Poen. prol. 37:dispertivisti,
id. Aul. 2, 5, 4:si me meis civibus injuriā suspectum viderem,
Cic. Cat. 1, 7, 17:hoc horret Milo: nec injuriā,
id. Q. Fr. 3, 8, 6.Act., injustice, wrongdoing:2.vostrā hercle factum injuriā,
Plaut. Truc. 1, 2, 66:quocumque aspexisti, ut furiae, sic tuae tibi occurrunt injuriae,
Cic. Par. 2, 18:ut meum jus teneam et injuriam tuam persequar,
id. Caecin. 11, 32. —Pass.:B.pro veteribus Helvetiorum injuriis populi Romani,
Caes. B. G. 1, 30:Sabinae mulieres, quarum ex injuria bellum ortum,
Liv. 1, 13, 1; cf., so of dishonoring, deflowering a virgin, Plaut. Aul. 4, 10, 64; id. Cist. 1, 3, 32.—An injurious act, injury, outrage, insult, affront:C.injuriarum multam dicere,
Plaut. Poen. 5, 5, 57:injuriarum dicam alicui scribere,
Ter. Phorm. 2, 2, 15: actio injuriarum, an action for a personal injury or affront, Cic. Caecin. 12, 35:periculum injuriae muliebris,
Liv. 26, 49, 12:agere injuriarum,
Dig. 47, tit. 10:teneri injuriarum,
ib. 11: injuriarum experiri, ib. fin.:injuriarum judicio convenire quempiam,
ib. 13:tantine injuria cenae?
the insult of a dinner, Juv. 5, 9.—Unjust severity, harshness, rigor:D.(filius) carens patriā ob meas injurias,
Ter. Heaut. 1, 1, 85; cf.paterna,
id. ib. 5, 2, 39.—Revenge or punishment for injury inflicted:E.injuria consulis, etiam si justa, non tamen in magistratu exercenda,
Liv. 42, 1, 12:injuria caedis nostrae,
Verg. A. 3, 256.—An unjust acquisition:F.injuriam obtinere,
Liv. 29, 1, 17.—A damage, harm, injury of any kind, even that which proceeds from inanimate things:ab injuria oblivionis aliquem asserere,
Plin. Ep. 3, 5, 4:pluviarum,
Col. 11, 3, 7:ignis,
id. ib.:frigorum, grandinum aut nivis,
Plin. 13, 24, 47, § 134:puellam vinculis onerat, ex quorum injuria decessit,
Just. 43, 2:comparere incolumem ac sine injuria,
Suet. Aug. 14:haerens injuria lumbis,
pain, disease, Ser. Samm. 38, 452:curandum ne magna injuria fiat fortibus,
Juv. 8, 121. -
6 concedo
concēdo, ĕre, cessi, cessum [ABCU]A - intr. [st1]1 [-] s’en aller, se retirer d'un lieu. - concedere ab aliquo, Plaut.: quitter qqn. - concedere ex aedibus, Ter.: sortir de la maison. - concedere oculis alicujus, Plaut.: s'éloigner des regards de qqn. - concedere retro: reculer. [st1]2 [-] cesser, mourir. - concedere (vitā): quitter la vie, décéder. - concedere fato (naturae): [céder au destin (à la nature)] = mourir d’une mort naturelle. - irae concessere deūm, Virg.: le courroux des dieux s'est apaisé. [st1]3 [-] se retirer vers un lieu, aller, s'en aller, passer. - concedere domum, Ter.: se retirer chez soi. - Argos habitatum concessit, Nep.: il se retira à Argos, pour y habiter. - concedere ad dextram, Ter.: passer à droite. - concedere in turbam, Hor.: se mêler à la foule. - concedere caenae nuptiali, Apul.: se rendre à un repas de noce. [st1]4 [-] passer d'un état à un autre; se ranger (à un parti ou à une opinion). - non concedo Epicuro: je ne me range pas à l’avis d’Epicure. - concedere in matrimonium, Just. 24, 2, 10: se marier. - nomen imperantium concedere, Sall. J. 18, 12: prendre le nom de ses vainqueurs. - concedere in deditionem, Liv. 28, 7, 9: se rendre. - concedere in partes, Tac. H. 2, 1: embrasser un parti. - concedere in sententiam alicujus, Tac.: se ranger à l'avis de qqn. - concedere in aliquem, Cic. ap. Aug.: se ranger à l'avis de qqn. [st1]5 [-] faire place à, céder, avoir de la déférence, se rendre à; être inférieur. - magnitudini medicinae concedere, Cic.: céder à la puissance du remède. - concessum de victoriā credebant, Liv. 3, 60: ils croyaient qu'on leur abandonnait la victoire. - neque nox concedit die (= diei), Plaut. Am.: la nuit ne fait pas place au jour. - concedere injuriae, Sall. J. 14: laisser le champ libre à l'injustice. - concedere obsidioni, Tac. An. 13: laisser faire le siège. - concedere aetati, Sall. J. 11, 4: faire une concession à l'âge. - concedere postulationi alicujus, Cic.: déférer à la demande de qqn. - concedere alicui re (de re ou in re), Cic.: le céder à qqn en qqch, être inférieur à qqn en qqch. [ABCU]B - tr. et intr. [st1]1 [-] céder, concéder, abandonner, accorder, faire une concession, permettre; faire l'abandon de, faire le sacrifice de. - concedere aliquid alicui: accorder, abandonner (qqch à qqn). - concedere aliquid alicui: accorder qqch à qqn. - concedere ludum pueris, Hor.: laisser les jeux à l'enfance. - non conceditur loqui de... Caes.: il n'est pas permis de parler de... - concedere partem octavam, Plin. Ep. 8, 2, 3: faire remise du huitième. - concedere + inf.: admettre que, concéder que. - concedere + inf. ou ut + subj.: permettre de, accorder que, concéder de. - concedant ut viri boni fuerint, Cic. Lael. 5, 18: qu'ils accordent que ces hommes furent des gens de bien. - concedere petitionem alicui, Cic. Phil. 2.2.4: faire à qqn le sacrifice de sa candidature. [st1]2 [-] pardonner, excuser. - aspice Philoctetam, cui concedum est gementi, Cic. Tusc, 2, 19: regarde Philoctète, à qui on doit pardonner les gémissements. - concedere inimicitias rei publicae, Cic. Prov. Cons. 18.44: faire à la patrie le sacrifice de ses inimitiés. - Marcellum senatui concessisti, Cic. Marcell.: tu as fait grâce à Marcellus par considération pour le sénat. - patri concessus est, Tac. A. 16, 33: il fut épargné à cause de son père.* * *concēdo, ĕre, cessi, cessum [ABCU]A - intr. [st1]1 [-] s’en aller, se retirer d'un lieu. - concedere ab aliquo, Plaut.: quitter qqn. - concedere ex aedibus, Ter.: sortir de la maison. - concedere oculis alicujus, Plaut.: s'éloigner des regards de qqn. - concedere retro: reculer. [st1]2 [-] cesser, mourir. - concedere (vitā): quitter la vie, décéder. - concedere fato (naturae): [céder au destin (à la nature)] = mourir d’une mort naturelle. - irae concessere deūm, Virg.: le courroux des dieux s'est apaisé. [st1]3 [-] se retirer vers un lieu, aller, s'en aller, passer. - concedere domum, Ter.: se retirer chez soi. - Argos habitatum concessit, Nep.: il se retira à Argos, pour y habiter. - concedere ad dextram, Ter.: passer à droite. - concedere in turbam, Hor.: se mêler à la foule. - concedere caenae nuptiali, Apul.: se rendre à un repas de noce. [st1]4 [-] passer d'un état à un autre; se ranger (à un parti ou à une opinion). - non concedo Epicuro: je ne me range pas à l’avis d’Epicure. - concedere in matrimonium, Just. 24, 2, 10: se marier. - nomen imperantium concedere, Sall. J. 18, 12: prendre le nom de ses vainqueurs. - concedere in deditionem, Liv. 28, 7, 9: se rendre. - concedere in partes, Tac. H. 2, 1: embrasser un parti. - concedere in sententiam alicujus, Tac.: se ranger à l'avis de qqn. - concedere in aliquem, Cic. ap. Aug.: se ranger à l'avis de qqn. [st1]5 [-] faire place à, céder, avoir de la déférence, se rendre à; être inférieur. - magnitudini medicinae concedere, Cic.: céder à la puissance du remède. - concessum de victoriā credebant, Liv. 3, 60: ils croyaient qu'on leur abandonnait la victoire. - neque nox concedit die (= diei), Plaut. Am.: la nuit ne fait pas place au jour. - concedere injuriae, Sall. J. 14: laisser le champ libre à l'injustice. - concedere obsidioni, Tac. An. 13: laisser faire le siège. - concedere aetati, Sall. J. 11, 4: faire une concession à l'âge. - concedere postulationi alicujus, Cic.: déférer à la demande de qqn. - concedere alicui re (de re ou in re), Cic.: le céder à qqn en qqch, être inférieur à qqn en qqch. [ABCU]B - tr. et intr. [st1]1 [-] céder, concéder, abandonner, accorder, faire une concession, permettre; faire l'abandon de, faire le sacrifice de. - concedere aliquid alicui: accorder, abandonner (qqch à qqn). - concedere aliquid alicui: accorder qqch à qqn. - concedere ludum pueris, Hor.: laisser les jeux à l'enfance. - non conceditur loqui de... Caes.: il n'est pas permis de parler de... - concedere partem octavam, Plin. Ep. 8, 2, 3: faire remise du huitième. - concedere + inf.: admettre que, concéder que. - concedere + inf. ou ut + subj.: permettre de, accorder que, concéder de. - concedant ut viri boni fuerint, Cic. Lael. 5, 18: qu'ils accordent que ces hommes furent des gens de bien. - concedere petitionem alicui, Cic. Phil. 2.2.4: faire à qqn le sacrifice de sa candidature. [st1]2 [-] pardonner, excuser. - aspice Philoctetam, cui concedum est gementi, Cic. Tusc, 2, 19: regarde Philoctète, à qui on doit pardonner les gémissements. - concedere inimicitias rei publicae, Cic. Prov. Cons. 18.44: faire à la patrie le sacrifice de ses inimitiés. - Marcellum senatui concessisti, Cic. Marcell.: tu as fait grâce à Marcellus par considération pour le sénat. - patri concessus est, Tac. A. 16, 33: il fut épargné à cause de son père.* * *Concedo, concedis, pen. prod. concessi, concessum, concedere. Terent. Se partir d'un lieu, S'en aller.\Concedere aliquo. Cic. Aller en quelque lieu.\Concedamus huc. Plaut. Retirons nous ici.\Num ab oculis concessi tuis? Plaut. Me suis je bougé de devant toy?\Pol ego abs te concessero. Plaut. Je m'en iray d'avec toy.\Tantisper hic ego ad ianuam concessero. Plaut. Je me retireray vers la porte.\Concede ad dexteram. Terent. Mes toy, ou Tire toy à dextre.\Vita per auras concessit moesta ad manes. Virgil. L'ame s'est separee du corps, est sortie hors.\Pollicita est ea se concessuram ex aedibus. Terent. Qu'elle s'en ira demourer ailleurs.\Concede hinc intro. Terent. Va t'en d'ici là dedens.\In voluntarium exilium concessit. Plin. iunior. Il s'est banni de son bon gré.\In ius, ditionemque alicuius concedere. Liuius. Se rendre ou mettre en la subjection et domination d'aucun.\Gens Masaesylorum omnis, in ditionem imperiumque Mezetulli concessit. Liu. Se rendit à Mezetullus.\Concedere in sententiam alterius. Liu. S'accorder à aucun, Estre de son opinion et advis.\Concedere, absolute. Tacit. Mourir.\Superis concessit ab oris. Virgil. Il est mort.\Veneno vita concedere. Tacit. Mourir de, ou par poison.\Vita concedere. Tacit. Mourir.\Concedit nox diei. Plaut. La nuict s'en va et fait place au jour.\Dies concedit caelo. Virgil. Le jour s'en va, Il est nuict.\Concedere, Permittere. Cic. Conceder, Permettre.\Concede vt officium meum, memoremque in benemeritos animum praestem. Cic. Permes, endure que, etc. Souffre que, etc.\Pati atque concedere. Cic. Souffrir et permettre.\Concedere vrbem aliquam in iras cuiuspiam. Virg. Luy permettre de se venger d'une ville contre laquelle il est courroucé.\Amores suos concedere. Catul. Donner ce qu'on aime.\Animam concedere alicui. Ouid. Donner la vie, Le laisser vivre.\Dolorem atque inimicitias suas alicui concedere. Cicero. Quand en faveur et pour l'amour de quelcun nous pardonnons et remettons les tors et injures qu'on nous a faict, et ne voulons point nous en venger.\Falsum concedere alicui. Lucret. Conceder et accorder.\Concedere impunitatem. Caesar. Ne punir point, Remettre ou differer la peine.\Id laudis alicui concedere. Propert. Luy faire cest honneur.\Libertatem concedere. Caesar. Donner liberté.\Ludum pueris concedere. Horat. Permettre de jouer.\Partem octauam pretii concedere. Plin. iunior. Remettre du pris, Rabbatre, Quicter la huitieme partie.\Peccasse semel concedere. Ouid. Pardonner la premiere faulte.\Veniam concedere alicui. Stat. Pardonner.\Vitam concedere, et ignoscere peccata. Hirtius. Donner la vie saulve.\Concedere de iure suo. Cic. Relascher, N'aller point à la rigueur, Estre content de perdre du sien.\Concessit Senatus petitioni tuae. Cic. Il t'a octroyé, Il s'est condescendu à ta demande, Il t'a accordé ta demande.\Concedo, forsitan aliquis aliquando eiusmodi quippiam fecerit. Cic. Je mes par cas, Soit ainsi, Je vous accorde, Je prens le cas.\Concedo tibi vt ea praetereas. Cic. Je suis content que, etc. Je le vous donne gaigné.\Concedere aliquid. Cic. Conceder, Accorder quelque chose.\Concedere alicui. Terent. Luy laisser et quicter la place, Luy ceder, et supporter sa fantasie.\Magnitudini medicinae, doloris magnitudo concedit. Cic. Cede, Est vaincue et surmontee.\Solio concedere. Silius. Se lever pour faire honneur à aucun, et le mettre dedens le siege.\Veris concedere. Horat. Ceder à la verité, Confesser verité.\Nemini concedere de re aliqua. Cic. Ne vouloir point donner gaigné à quelqu'un en quelque different, Ne vouloir point recongnoistre qu'on soit moindre que luy.\Etsi de cupiditate nemini concedam, caeteris rebus inferiores sumus. Cic. Combien que je ne soye en rien moins convoiteux que les autres.\Non concedo tibi, plus vt illum ames, quam ego ipse amo. Cic. Je ne vous accorderay point cela, que vous l'aimiez plus que moy.\Omnes tuas artes, quibus tu magnus es, tibi concedit. Cic. Il les vous quicte.\Bona quaedam proscriptorum diripienda concessit. Cic. Il donna congé, et permist de piller, etc.\Conceditur profecto verum esse vt bonos boni diligant. Cic. On concede, On confesse bien.\Nec plura effari concessum est. Sil. Il ne luy a point esté permis. -
7 noxius
noxĭus, a, um [noceo] [st1]1 [-] nuisible, pernicieux, malfaisant, dangereux, préjudiciable. - (araneus) aculeo noxius, Plin. 9, 48, 72, § 155: (l'araignée) au dard nuisible. - noxia lingua, Mart. 2, 61, 7: langue malfaisante. - noxiae aves, Mart. 10, 5, 12: oiseaux de proie. - crimina noxia, Virg. En. 7, 326: imputations (calomnies) qui blessent (funestes). [st1]2 [-] coupable, criminel. - noxio sanguine parentabo injuriae meae, Petr. 81: je leur ferai expier de leur sang criminel l'outrage que j'ai subi. - noxii, ōrum, m.: les coupables, les criminels. - eodem noxii crimine, Liv. 7, 20, 9: coupables du même crime. - frustrandis bestiis noxius, Tert.: coupable de voler aux bêtes leur nourriture. - avec gén. noxius conjurationis, Tac. An. 5, 11: coupable de conspiration. - noxior, *Sen. Clem. 1, 13, 2.* * *noxĭus, a, um [noceo] [st1]1 [-] nuisible, pernicieux, malfaisant, dangereux, préjudiciable. - (araneus) aculeo noxius, Plin. 9, 48, 72, § 155: (l'araignée) au dard nuisible. - noxia lingua, Mart. 2, 61, 7: langue malfaisante. - noxiae aves, Mart. 10, 5, 12: oiseaux de proie. - crimina noxia, Virg. En. 7, 326: imputations (calomnies) qui blessent (funestes). [st1]2 [-] coupable, criminel. - noxio sanguine parentabo injuriae meae, Petr. 81: je leur ferai expier de leur sang criminel l'outrage que j'ai subi. - noxii, ōrum, m.: les coupables, les criminels. - eodem noxii crimine, Liv. 7, 20, 9: coupables du même crime. - frustrandis bestiis noxius, Tert.: coupable de voler aux bêtes leur nourriture. - avec gén. noxius conjurationis, Tac. An. 5, 11: coupable de conspiration. - noxior, *Sen. Clem. 1, 13, 2.* * *Noxius, pen. corr. Adiect. Sallust. Qui a commis quelque faulte et forfaict, Coulpable de quelque cas.\Facere noxia sua lumina. Ouid. Veoir quelque chose dont puis apres on ha dommage, Offenser aucun par son regard.\Spicula noxia. Ouid. Nuisants, Dommageables, Portants dommage.\Noxius coniurationis. Tacit. Coulpable de la conjuration, et consentant. -
8 propono
prōpōno, ĕre, pŏsŭi, pŏsĭtum - tr. - [st1]1 [-] placer devant les yeux, exposer, présenter, afficher. - vexillum proponere, Caes. BG. 2, 20, 1: hisser, arborer l'étendard [signal du combat]. - rem venalem proponere, Cic. Verr. 2, 78: exposer une chose en vente. - oppida Romanis proposita ad prædam tollendam, Caes. BG. 7, 14, 9: villes offertes aux Romains pour un enlèvement de butin (offrant aux Romains une occasion de...) - vitam suam propositam et pæne addictam sciebat, Cic. Mil. 56: il savait que sa vie était mise en vente et presque adjugée. - Cic. Quinct. 50 ; Agr. 2, 13 ; Pis. 88. - telis fortunæ vita proposita, Cic. Fam. 5, 16, 2: vie exposée aux coups de la fortune. [st1]2 [-] proposer, se représenter. - proponere oculis (proponere ante oculos), Cic.: se représenter, se figurer. - propone tibi duos reges, et id animo contemplare, quod oculis non potes, Cic. Dej. 14, 40: représente-toi deux rois, figure-toi ce que tes yeux ne peuvent voir. - ante oculos vestros proponite, Cic. Sull. 72: représentez-vous. --- cf. Cic Verr. 3, 58. - proponere sibi aliquem ad imitandum, Cic. de Or. 2, 93: se proposer qqn comme modèle. - morte propositā, Cic. Verr. 5, 112: ayant la mort en perspective. - animo aliquid proponere, Liv. 30, 30, 20 ; apud animum aliquid proponere, Cic. Fam. 4, 5, 5: se représenter qqch par la pensée. [st1]3 [-] mettre en avant, faire voir, exposer; annoncer. - rem gestam proponere, Caes. BG. 5, 52, 5: faire l'exposé des événements. --- cf. Caes. BG. 3, 18, 3; Cic. Verr. 4, 140. - proponere + prop. inf.: exposer que... --- Caes. BG. 1, 17, 1 - absol. de Galliæ moribus proponere, Caes. BG. 6, 11, 1: faire un exposé sur les moeurs des Gaulois. - ut proponat quid dicturus sit, Cic. Or. 137: qu'il annonce ce qu'il dira. --- cf. Cic. Br. 217. - injuriae, quae propositae sunt a Catone, Cic. Fam. 1, 5, b, 2: des injustices qui ont été dénoncées par Caton. [st1]4 [-] offrir, proposer. - præmium proponere, Cic. Tusc. 5, 20: offrir une récompense. --- cf. Suet. Ner. 7. - improbis pœnam proponere, Cic. Fin. 2, 57: menacer les méchants d'un châtiment. - proponere remedia morbo, Nep. Att. 21, 2: appliquer des remèdes à une maladie. - nihil erat propositum ad scribendum, Cic. Att. 5, 10, 4: il ne s'offre à moi aucun sujet de lettre. - aliquam quaestionem poeticam ei proponere, Nep.Att. 20, 2: lui proposer quelque question sur la poésie. [st1]5 [-] se proposer qqch [dessein, projet]. - proponere aliquid animo ut... Caes. BG. 7, 47, 1; sibi proponere ut... Cic. Clu. 139, se proposer de. - mihi est propositum + inf. Cic. Sest. 31; Br. 137: mon dessein est de... - mihi est propositum ut... Cic. Off. 1, 70: mon dessein est de... - omni huic sermoni propositum est, ut... Cic. Br. 318: l'objet de tout cet exposé était de... - quod genus ab hoc quod proposuimus abhorret, Cic. Br. 31: or cet ordre d'idées s'éloigne de notre objet (de notre propos). - propositum consilium, Cic. Off. 1, 112: projet arrêté. - proposita sententia, Cic. Lig. 26: idée arrêtée. [st1]6 [-] établir une proposition [majeure d'un syllogisme]. - Cic. Inv. 1, 70; 1, 72.* * *prōpōno, ĕre, pŏsŭi, pŏsĭtum - tr. - [st1]1 [-] placer devant les yeux, exposer, présenter, afficher. - vexillum proponere, Caes. BG. 2, 20, 1: hisser, arborer l'étendard [signal du combat]. - rem venalem proponere, Cic. Verr. 2, 78: exposer une chose en vente. - oppida Romanis proposita ad prædam tollendam, Caes. BG. 7, 14, 9: villes offertes aux Romains pour un enlèvement de butin (offrant aux Romains une occasion de...) - vitam suam propositam et pæne addictam sciebat, Cic. Mil. 56: il savait que sa vie était mise en vente et presque adjugée. - Cic. Quinct. 50 ; Agr. 2, 13 ; Pis. 88. - telis fortunæ vita proposita, Cic. Fam. 5, 16, 2: vie exposée aux coups de la fortune. [st1]2 [-] proposer, se représenter. - proponere oculis (proponere ante oculos), Cic.: se représenter, se figurer. - propone tibi duos reges, et id animo contemplare, quod oculis non potes, Cic. Dej. 14, 40: représente-toi deux rois, figure-toi ce que tes yeux ne peuvent voir. - ante oculos vestros proponite, Cic. Sull. 72: représentez-vous. --- cf. Cic Verr. 3, 58. - proponere sibi aliquem ad imitandum, Cic. de Or. 2, 93: se proposer qqn comme modèle. - morte propositā, Cic. Verr. 5, 112: ayant la mort en perspective. - animo aliquid proponere, Liv. 30, 30, 20 ; apud animum aliquid proponere, Cic. Fam. 4, 5, 5: se représenter qqch par la pensée. [st1]3 [-] mettre en avant, faire voir, exposer; annoncer. - rem gestam proponere, Caes. BG. 5, 52, 5: faire l'exposé des événements. --- cf. Caes. BG. 3, 18, 3; Cic. Verr. 4, 140. - proponere + prop. inf.: exposer que... --- Caes. BG. 1, 17, 1 - absol. de Galliæ moribus proponere, Caes. BG. 6, 11, 1: faire un exposé sur les moeurs des Gaulois. - ut proponat quid dicturus sit, Cic. Or. 137: qu'il annonce ce qu'il dira. --- cf. Cic. Br. 217. - injuriae, quae propositae sunt a Catone, Cic. Fam. 1, 5, b, 2: des injustices qui ont été dénoncées par Caton. [st1]4 [-] offrir, proposer. - præmium proponere, Cic. Tusc. 5, 20: offrir une récompense. --- cf. Suet. Ner. 7. - improbis pœnam proponere, Cic. Fin. 2, 57: menacer les méchants d'un châtiment. - proponere remedia morbo, Nep. Att. 21, 2: appliquer des remèdes à une maladie. - nihil erat propositum ad scribendum, Cic. Att. 5, 10, 4: il ne s'offre à moi aucun sujet de lettre. - aliquam quaestionem poeticam ei proponere, Nep.Att. 20, 2: lui proposer quelque question sur la poésie. [st1]5 [-] se proposer qqch [dessein, projet]. - proponere aliquid animo ut... Caes. BG. 7, 47, 1; sibi proponere ut... Cic. Clu. 139, se proposer de. - mihi est propositum + inf. Cic. Sest. 31; Br. 137: mon dessein est de... - mihi est propositum ut... Cic. Off. 1, 70: mon dessein est de... - omni huic sermoni propositum est, ut... Cic. Br. 318: l'objet de tout cet exposé était de... - quod genus ab hoc quod proposuimus abhorret, Cic. Br. 31: or cet ordre d'idées s'éloigne de notre objet (de notre propos). - propositum consilium, Cic. Off. 1, 112: projet arrêté. - proposita sententia, Cic. Lig. 26: idée arrêtée. [st1]6 [-] établir une proposition [majeure d'un syllogisme]. - Cic. Inv. 1, 70; 1, 72.* * *Propono, proponis, pen. prod. proposui, propositum, pe. cor. proponere. Plin. Mettre au devant, ou devant les yeulx de touts, Monstrer, Mettre en evidence, ou en veue.\Animo proponere. Liu. Penser en son esprit.\Animis proponere. Liu. Proposer en son esprit, Se mettre quelque chose au devant de son esprit.\Argentum proponere. Cicero. Desployer un buffet de vaisselle d'argent.\Conditionem alicui proponere. Caesar. Luy proposer et offrir quelque parti.\Hoc propositum nobis sit exemplum. Quintil. Ce soit nostre exemple et patron que devons imiter et ensuyvre.\Quaecunque mihi fortuna proponetur, subeatur. Ci. Telle fortune qui se presentera.\Aliquem sibi ad imitandum proponere. Cic. Le prendre et choisir comme pour patron et exemplaire.\Impunitatem proponere. Cic. Promettre impunité.\Libellos in celeberrimis locis proponere. Cic. Exposer.\Qui magna sibi proponunt obscuris orti parentibus. Ci. Qui mettent en leurs fantasies de parvenir une fois à grand honneur, Qui entreprennent de grandes choses.\Mercedem alicui proponere. Cic. Promettre loyer, Offrir.\Proposuit sua in illos merita. Caesar. Leur raconta et mist au devant, ou ramenteut.\Minas proponere. Cic. Menacer.\Mortem acerbam proponere. Cic. Menacer de tuer cruellement.\Ad versus Ennii se exercere, aut Gracchi orationem sibi proponere. Cic. Prendre pour patron.\Praemium proponere. Caesar. Presenter.\Rem in medio proponere. Cic. Mettre en avant.\Spem proponere. Caesar. Donner espoir.\Nulla spe proposita fore leuius aliquando. Cic. Sans aucune esperance que quelque fois, etc.\Vaenale aliquid proponere. Cic. Mettre et exposer en vente.\Legati ad Caesarem mittentur, qui voluntatem Senatus ei proponant. Caes. Qui luy declarent la volunté, etc.\Vtilitatem Reipub. sibi proponere. Cic. Avoir esgard à l'utilité publique.\Vectigalia proposita. Sueton. Publiez.\Nobis propositum est, naturas rerum manifestas indicare. Plin. Nous avons proposé et deliberé de, etc. -
9 stimulo
stĭmŭlo, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] piquer de l'aiguillon, aiguillonner. [st2]2 [-] aiguillonner, stimuler, exciter, encourager. [st2]3 [-] exciter (un désir). [st2]4 [-] tourmenter, harceler, faire souffrir. - excitare in aliquem: exciter contre qqn. - cupido imperii duos cognatos vicinosque populos ad arma stimulat, Liv. 1, 23: la passion du pouvoir a poussé deux peuples apparentés et voisins à prendre les armes. - injuriae dolor in Tarquinium ipsum magis quam in Servium eos stimulabat, Liv. 1, 40: la douleur de l'affront les excitait plus contre Tarquin en personne que contre Servius. - stimulare ut: pousser à. - stimulare ne: pousser à ne... pas. - Piso quem ad perturbandam rem publicam inopia atque mali mores stimulabant, Sall. C. 18: Pison que la misère et le mauvais caractère avaient poussé à troubler la république. - stimulante fame, Ov. Tr. 1, 6, 9: sous l'aiguillon de la faim. - metu stimulante, Curt. 7, 7, 26: sous l'aiguillon de la crainte.* * *stĭmŭlo, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] piquer de l'aiguillon, aiguillonner. [st2]2 [-] aiguillonner, stimuler, exciter, encourager. [st2]3 [-] exciter (un désir). [st2]4 [-] tourmenter, harceler, faire souffrir. - excitare in aliquem: exciter contre qqn. - cupido imperii duos cognatos vicinosque populos ad arma stimulat, Liv. 1, 23: la passion du pouvoir a poussé deux peuples apparentés et voisins à prendre les armes. - injuriae dolor in Tarquinium ipsum magis quam in Servium eos stimulabat, Liv. 1, 40: la douleur de l'affront les excitait plus contre Tarquin en personne que contre Servius. - stimulare ut: pousser à. - stimulare ne: pousser à ne... pas. - Piso quem ad perturbandam rem publicam inopia atque mali mores stimulabant, Sall. C. 18: Pison que la misère et le mauvais caractère avaient poussé à troubler la république. - stimulante fame, Ov. Tr. 1, 6, 9: sous l'aiguillon de la faim. - metu stimulante, Curt. 7, 7, 26: sous l'aiguillon de la crainte.* * *Stimulo, stimulas, pen. corr. stimulare. Terent. Piquer, Aguillonner, Inciter, Stimuler, Esmouvoir.\Iras functas stimulauimus. Stat. Nous avons resmeu les courroux appaisez. -
10 vindex
[st1]1 [-] vindex, ĭcis, m. f.: - [abcl][b]a - celui qui réclame une chose en justice, qui la revendique. - [abcl]b - celui qui se porte garant pour un autre, caution, répondant. - [abcl]c - sauveur, défenseur, patron, protecteur, libérateur. - [abcl]d - celui (celle) qui punit, vengeur.[/b] - audita vox una (provoco) vindex libertatis, Liv. 3, 56, 6: ce seul mot - provoco (j'en appelle au peuple) - garant de la liberté. - vindex aeris alieni, Cic. Att. 2, 1, 11: défenseur du droit des créanciers. - vindex injuriae, Liv.: celui qui protège contre l'injustice. - vindex flamma, Ov.: la flamme vengeresse (= la foudre). - Furiae deae... vindices facinorum et scelerum, Cic. Nat. 3, 18, 46: les Furies... vengeresses des forfaitures et des crimes. [st1]2 [-] Vindex, ĭcis, m.: Suet. Julius Vindex (procurateur de la Gaule qui se révolta contre Néron).* * *[st1]1 [-] vindex, ĭcis, m. f.: - [abcl][b]a - celui qui réclame une chose en justice, qui la revendique. - [abcl]b - celui qui se porte garant pour un autre, caution, répondant. - [abcl]c - sauveur, défenseur, patron, protecteur, libérateur. - [abcl]d - celui (celle) qui punit, vengeur.[/b] - audita vox una (provoco) vindex libertatis, Liv. 3, 56, 6: ce seul mot - provoco (j'en appelle au peuple) - garant de la liberté. - vindex aeris alieni, Cic. Att. 2, 1, 11: défenseur du droit des créanciers. - vindex injuriae, Liv.: celui qui protège contre l'injustice. - vindex flamma, Ov.: la flamme vengeresse (= la foudre). - Furiae deae... vindices facinorum et scelerum, Cic. Nat. 3, 18, 46: les Furies... vengeresses des forfaitures et des crimes. [st1]2 [-] Vindex, ĭcis, m.: Suet. Julius Vindex (procurateur de la Gaule qui se révolta contre Néron).* * *Vindex temeritatis et moderatrix officii. Curia. Cic. Qui fait la vengeance de quelque chose, Vengeur, ou Vengeresse, Punisseur.\Linguae magnae vindex. Horat. Punisseur de langue superbe et oultrecuidee.\Vindex. Cic. Qui defend et met en seureté. -
11 Мстить
- poenam sumere; ulcisci (aliquem); exsequi (violata jura; delicta; injurias); vindicare (injuriam alicujus et dignitatem); parentare; persequi (aliquem); piare; poenas injuriae ab hoste expetere; injuriae acceptae poenas sumere / exigere; injuriam acceptam vindicare;• мстить за что-л. - ulcisci aliquid, pro aliqua re;
• мстить кому-л. - vindicare se ab, de aliquo; ultionem ab, ex aliquo petere;
• мстить за кого-л. - ulcisci aliquem (patrem, virum и кому-л. - inimicum);
• (ото)мстить за чью-л. смерть - vindicare mortem alicujus;
• мстить за смерть друга - amici mortem ulcisci;
• быть отмщённым - ulcisci (ulta ossa patris);
-
12 acceptor
I ōris m.1) юр. получатель ( donationis CJ)2) поздн. сборщик податей3) воспринимающий, наслушавшийся ( falsis verbis alicujus Pl)4) выносящий, претерпевающий ( injuriae Boët)a. personarum Vlg — лицеприятный судьяII acceptor, ōris m. LM = accipiter -
13 addo
ad-do, didī, ditum, ere1)а) добавлять, прибавлять ( in vinum aquam Cato); присоединять ( injuriae contumeliam Ph)scelus sceleri a. O — громоздить преступления на преступленияa. gradum (sc. gradui) Pl, L etc. — прибавлять шагуa. cursum Pt — ускорить бегoperi noctem a. V — использовать для работы и ночное времяadde (huc, istuc, eo, eodem) L, C etc. — добавь (к этому), т. е. к тому жеaddito tempore T и addita aetate PM — со временем, с течением времениjugis arcem a. V — строить крепость на высоком местеa. aliquem Trojae periturae V — обречь кого-л. на гибель вместе с Троейб) мат. прибавлять, складывать2) придавать, приставлять ( alicui custodem Pl)4) вкладывать ( epistulas in eumdem fasciculum C); накладывать, наваливать ( stercus ad radīcem Cato)a. calcar (calcaria) alicui H, PJ — пришпоривать, перен. подбадривать, поощрять кого-л.a. frena equis V — взнуздать лошадейvirgas alicui a. L — сечь кого-л. розгамиmoras alicui rei a. V — замедлить что-л.finem alicui rei a. Sil, Cld — положить конец чему-л.manūs alicujus in vincla a. O — наложить оковы на чьи-л. рукиa. in arma manus O — браться за оружие, воевать6) усиливать, внушать, прибавлять (iram O; ardorem V)strenuis vel ignavis spem metumque a. T — храбрым внушить надежду, а на малодушных навести страхnugis a. pondus H — придавать большое значение пустякам -
14 conscius
I cōnscius, a, um [ conscio ]знающий, осведомлённый, сознающий, тж. соучаствующий ( alicujus rei или alicui rei)c. alicui facinoris Ter, Sl etc. (facinori alicujus C) — знающий о чьём-л. преступленииc. quae gerantur Nep — посвящённый в то, что делаетсяc. sibi Sl etc. — знающий о себе (за собою) что-л.nullīus injuriae (или culpae) sibi c. C — не знающий за собою никакой виныc. sum, me nunquam fuisse etc. C — я знаю, что никогда не был и т. д.nec mihi c. est ullus homo Pl — и никто, кроме меня, этого не знаетc. animus Lcr — нечистая совестьc. rubor Ctl — стыдливый румянец (краска стыда)II cōnscius, ī m.соучастник, сообщник, соумышленник C, Su etc.c. conjurationis Sl — соучастник заговора -
15 illator
illātor, ōris m. [ infero ]причиняющий, виновник ( injuriae Boët) -
16 indignitas
indīgnitās, ātis f. [ indignus ]1) бесчестность, низость, подлость, гнусность ( calumniae Q); недостойное поведение, возмутительное обращение ( omnes indignitates et molestias perferre C)2) позор (injuriae, calamitatis C)3) негодование, возмущение (i. animos cepit L) -
17 injuria
in-jūria, ae f. [ jus ]1) правонарушение (injuriam facere C etc.); обида, несправедливость, насилиеfacere или inferre alicui injuriam C — поступить с кем-л. несправедливо (нанести кому-л. обиду), притеснять кого-л., нападать на кого-либоinjuriam defendere Cs (propulsare C или repellere L) — защищать(ся) от несправедливости, тж. отражать нападениеper injuriam и injuriā C — несправедливо, противозаконным образомi. alicujus — нанесённая кому-л. обида (насилие) (i. sociorum Sl; i. populi Romani Cs и in populum Romanum L) или причинённая кем-л. обида (притеснение) (i. Helvetiorum Cs; i. tua C)i. judicii C — несправедливость приговора2) незаконно отнятое (injuriam obtinere C, L)3) повреждение, вред, ущерб (i. frigoris PM)i. temporis C, Sen — влияние непогодыi. vetustatis Pt — ветхость, обветшалость4) возмездие, кара ( injuriam exercere L)i. caedis V — кара за убийство -
18 memor
I oris adj.1) помнящий (sui Ter; beneficii et injuriae Sl; humanarum rerum Sl; formīcae hiĕmis memores V)memorem immemorem facit, qui monet, quod m. meminit погов. Pl = — учёного учить — только портить2) учитывающий, считающийся, имеющий в виду (oratio m. concordiae L); принимающий во вниманиеexemplum parum m. legum humanarum L — пример недостаточного внимания к законам человеческимm., quam sis aevi brevis H — памятуя, как коротка твоя жизнь3) признательный, благодарный ( in aliquem C)5) предусмотрительный, заботливый (multo ante m. V)6) обладающий хорошей памятью, памятливыйmendācem memorem esse oportet погов. Q, Ap — лжец должен обладать хорошей памятьюdum m. ipse mei V — пока я нахожусь в твёрдой памяти7) напоминающий, служащий напоминанием (nota H; tabellae O)II Memor, orisМемор (Scaevus, Scaevius или Scaeva), римск. поэт времен Домициана M -
19 opportunus
opportūnus, a, um [предпол. из ob portum, sc. situs\]1) удобный, благоприятный, выгодный, подходящий (tempus Cs; aetas C; locus Cs, Sl; nox opportuna erat eruptioni L)2) годный, пригодный, способный, полезный (ad aliquam rem Ter, L etc. или alicui rei Sl, Q etc.)3) легко подвергающийся, подверженный (o. injuriae Sl etc.)o. morbis CC, PM — склонный к заболеваниям4) открытый для нападения, незащищённый, уязвимый (locus hostibus o. Nep; opportuna moenium L locorum T) -
20 parento
āvī, ātum, āre [ parens III ]1) приносить жертву умершему (преим. отцу, матери, родственнику) (p. mortuis C, Sen)2) приносить искупительную жертву ( alicui sanguine alicujus L); мститьnoxio sanguine p. injuriae suae Pt — кровью преступника смыть свою обидуp. majoribus excidio urbis QC — мстить за предков разрушением города3) удовлетворять, утолятьinternecione hostium justae irae p. QC — утолить справедливый гнев истреблением врагов
См. также в других словарях:
Injuriae et honores vulgi in promiscua habenda;… — См. Не подымай меня высоко, да и не опускай низко … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
damni injuriae actio — /daemnay injuriyiy aeksh(iy)ow/ An action given by the civil law for the damage done by one who intentionally injured the slave or beast of another … Black's law dictionary
damni injuriae actio — /daemnay injuriyiy aeksh(iy)ow/ An action given by the civil law for the damage done by one who intentionally injured the slave or beast of another … Black's law dictionary
receditur a placitis juris, potius quam injuriae et delicta maneant impunlta — /rasiydatar ey plsesatas juras powsh(iy)as kwaem injuriyiy et dalikta maeniyant impyuwnata/ Positive rules of law (as distinguished from maxims or conclusions of reason) will be receded from (given up or dispensed with), rather than that crimes… … Black's law dictionary
arma perturbationis pacis et injuriae — Arms of broken peace and injustice … Ballentine's law dictionary
damni injuriae actio — (Roman law.) An action for intentional injury to the beast of another … Ballentine's law dictionary
incuria dans locum injuriae — Negligence at the place or locality of the injury. Thomas v Quartermaine, L. R. (Eng) 18 QBD 685 … Ballentine's law dictionary
modus injuriae — The means of injury. Terrell v Chesapeake & Ohio Railway Co. 110 Va 340, 66 SE 55 … Ballentine's law dictionary
Potestas regis juris sit, non injuriae — The power of the king is of right, not of injury … Ballentine's law dictionary
Receditur a placitis juris potius quam injuriae et delicta maneant impunita — Settled law will be departed from rather than that wrongs and crimes shall remain unpunished … Ballentine's law dictionary
Injurie — (v. lat. Injuria, Ehrenverletzung, Ehrenkränkung), 1) im weiteren Sinne jede wissentliche u. absichtliche Kränkung fremder auf der Persönlichkeit beruhender Rechte, insofern sie nicht in ein bestimmtes, schwereres Verbrechen übergeht: 2) im… … Pierer's Universal-Lexikon